ธรรมปฏิบัติ : ฌาน - สมาธิ

ฌานสมาบัติมี ๘ ขั้น เป็นรูปฌาน ๔ และอรูปฌาน ๔ ท่านอาฬารดาบส กาลามโคตร ได้สมาธิถึงอรูปฌานขั้นที่ ๓ เรียกว่าอากิญจัญญายตนสมาบัติ พระพุทธเจ้าเข้าไปปฏิบัติในสำนักของท่านนี้ ก็ได้ฌานสมาบัติขั้นนี้ด้วย จบ

ฌาน มี ๕ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอ กั ค ค ตา ๒ ทุติย ฌาน องค์ ฌาน มี ๔ - วิจาร ปีติ สุข เอ กั ค ค ตา ต ตติย ฌาน ปีติ สุข เอ กั ค ค ตา ๔ จตุตถ ฌาน องค์ ฌาน

ฌาน องค์ฌาน 5 การที่กิเลสเหล่านั้นสงบลงไปได้ ไม่แสดงผลออกมา ก็เพราะสมาธิที่เกิดขึ้นนั้นย่อมมีองค์ธรรม ปรากฏ

ฌาน อารีย์กุล ฌานที่ 4 แล้วบำเพ็ญภาวนาต่อไปจนได้ฌาน 3 คือ ยามต้น : ทรงบรรลุ ปุพเพนิวาสานุติญาณ คือ ทรงระลึกชาติในอดีตทั้งของตนเองและผู้อื่นได้ ยามสอง : ทรงบรรลุ